Auteur: Naomi van Esschoten
In de creatiestudio van het Erasmus MC wordt gewerkt aan zorginnovaties. Vanuit de praktijk en samen met verpleegkundigen. Eén van die uitvindingen is de ‘doppenwipper’, waarmee je medicijnflacons veiliger opent.
Docent-onderzoeker en oprichter van de Create4Care-studio Onno Helder: ‘Als verpleegkundigen meedenken over het ontwerp, krijg je producten die je werk leuker maken.’ Vanuit problemen die op de werkvloer worden ondervonden worden oplossingen bedacht. Dit kan dus gaan over efficiëntie, hygiëne maar ook of iets netjes opgeborgen kan worden.
Design Thinking
Onno Helder: ‘Dat noemen we Design Thinking: we verkennen het probleem en onze industrieel ontwerpers en vormgevers gaan pas aan de slag als verpleegkundigen of patiënten aangeven dat ze een probleem hebben dat hun werkproces of de veiligheid belemmert.
Zij maken duidelijk waar ze tegenaanlopen en daarop ontwerpen de student-ontwerpers modellen met een oplossing. Vervolgens denken de verpleegkundigen tijdens het hele ontwerpproces mee en geven zij feedback op het prototype: is dit de goede richting of moet het anders? Net zolang tot er een product ligt dat écht aansluit bij de praktijk.’
Leren van Onno?
Tijdens het congres Zorgprofessional van de toekomst op dinsdag 8 oktober 2024 leer je van Onno wat Design Thinking is en ga je zelf aan de slag met innovatiekracht. In een kwartier ontwikkel je een verbeteringsidee voor jouw eigen werkirritatie! Meld je hier aan voor het congres.
De gedachtengang van Onno Helder
Als kinderverpleegkundige vroeg Onno Helder zich vaak af waarom dingen gaan zoals ze gaan. ‘Daarom ben ik onderzoek gaan doen, onder meer naar hoe de handhygiëne is te verbeteren bij prematuur geboren kinderen. Ik wilde daar graag techniek voor inzetten en zo kwam ik in contact met de hogeschool.’
Helder deed onderzoek naar handhygiëne in het kader van infectiepreventie bij prematuur geboren kinderen die verpleegd worden in een couveuse. Tijdens de verdediging van zijn proefschrift benadrukte hij het belang van feedback op de naleving van het handhygiëne-protocol. Hij constateerde namelijk een ‘wash–out effect’: na verloop van tijd werden de handen minder goed gedesinfecteerd. Verpleegkundigen vonden het ook soms lastig om medewerkers die op consultbasis op de afdeling werkten, te vragen om hun handen te desinfecteren.
Couveuse Stoplicht
Studenten aan de Hogeschool van Rotterdam kregen gebaseerd op Helders’ proefschrift hun eerste opdracht mee: ontwerp een systeem dat verpleegkundigen stimuleert om goede handhygiëne toe te passen, vóórdat zij met de prematuur geboren baby in de couveuse aan de slag gaan.
Dit werd het Couveuse Stoplicht, een alcoholdispenser met een monitor die bij het openen van de couveuse meet of er 30 seconden gedesinfecteerd is.
Loshangende kabels
‘Voorheen zat er één haak onder de IC-monitor voor de kabels van bijvoorbeeld de hartslag-, zuurstof- en bloeddrukmeter. Wilde je één kabel losmaken, dan vielen ze er allemaal af. Dus bonden verpleegkundigen de kabels per functie vast met een gaasje’, vertelt Helder. ‘Dat ziet er niet professioneel uit, kost tijd en kan zelfs onveilig zijn.’ Daar is een nieuw systeem voor bedacht, waarbij de kabels allemaal een eigen haak hebben. Zo kun je de kabels los van elkaar van de monitor afhalen. Dus: geen losse kabels meer!
Input van verpleegkundigen
De samenwerking tussen de Hogeschool van Rotterdam en het Erasmus MC maakt de verbinding mogelijk tussen student-ontwerpers en de zorgmedewerkers. Ze werken vooral toe naar het verbeteren van producten en slimme oplossingen die hun werk leuker maken.
Helder: ‘Dit is altijd in samenspel met medewerkers in de zorg. Verpleegkundigen zijn weleens teleurgesteld in de producten waarmee ze moeten werken of missen iets wat niet te koop is. Dan wordt er geïmproviseerd. Door direct hun input mee te nemen, kom je tot betere resultaten.’
Het een kan niet zonder het ander
In het geval van de kabelhaken, ontwierpen studenten bijvoorbeeld tien verschillende modellen, waarvan er vier uitgewerkt zijn tot testbare prototypes.
‘De verpleegkundigen kunnen ervaren hoe het werkt en gaan in gesprek over wat ze goed en minder goed vinden. Verpleegkundigen zijn essentieel: zij kunnen kritische kanttekeningen maken of inzichten delen waar ontwerpers niet aan denken.
Zo waren ze enthousiast over het idee om de haken aan de zijkant te maken, maar moest de afstand tussen de verschillende haken nog wel worden aangepast, zodat ook dikkere kabels probleemloos eraf gehaald kunnen worden zonder de rest mee te nemen.’
Prijswinnende innovaties
Die unieke aanpak wordt gewaardeerd. ‘Zo heeft onze ic-verpleegkundige Trudi Boeter in 2023 de Anna Reynvaan Praktijkprijs gewonnen met de TrulyEasy-klem. Deze prijs gaat naar het beste verpleegkundige initiatief om patiëntenzorg te verbeteren.
Trudi vond het onhandig om telkens de arterielijn te verstellen om een betrouwbare bloeddrukmeting te doen: dat moest met een knopje dat je moet los- en vastdraaien. Het zit vaak onhandig achter het bed en de werkwijze is niet fijn voor je polsen.
Samen met student Industrieel Product Ontwerpen Lise Eising ontwierp Trudi een oplossing in de vorm van een knijpklem. Truly is overigens een samentrekking van hun voornamen.’ Er wordt nog gezocht naar een fabrikant of ondernemer die de klem wil produceren en op de markt kan brengen.
Meer over Design Thinking
Tijdens het congres Zorgprofessional van de toekomst op dinsdag 8 oktober 2024 leer je van Onno wat Design Thinking is en ga je zelf aan de slag met innovatiekracht. In een kwartier ontwikkel je een verbeteringsidee voor jouw eigen werkirritatie! Meld je hier aan voor het congres.
Vaak zie je innovaties uit onwetendheid of gebrek aan kennis. De foto van de ‘doppenwipper’ is een mooi voorbeeld. Je moet immers bij dit soort ‘doppen’ in het midden met een hard voorwerp drukken, dan komt het kapje los. Bij het breken van een ampul komen er glasdeeltjes vrij, een deel komt in de medicatie. Uit onderzoek van de apotheek bleken er bij gebruik ampullenbreker veel meer glasdeeltjes aanwezig in de medicatie (microdeeltjes). Arterielijnen die onvoldoende functioneerden bleek niet aan de soort lijn te liggen maar aan onvoldoende druk van de drukzak (te meten, tijdens flushen moet de druk >250 mmHg worden). Hoe groter de spuit, hoe groter de kracht die je moet zetten om te legen, een kleinere spuit werkt prima ..
Ik ben gek op deze praktische uitvindingen/gadgets die het werken in de zorg een stuk gemakkelijker maakt voor de verpleging maar ook voor de patiënt.
Het valt alleen niet mee om deze te vinden.
Jaren geleden heb ik ooit een uitvinding gezien die het makkelijk maakt om sondevoeding te geven via een spuit. Normaal kost het veel kracht en krijg je last van je handen. Door een soort hefboomprincipe zou dit vele malen vriendelijker gaan. Helaas tot op de dag van vandaag nooit meer terug kunnen vinden.