Samen beslissen biedt verpleegkundige een sleutelrol

Binnen passende zorg is samen beslissen een belangrijke pijler. ‘Soms is het zoeken naar de balans tussen de visie van de arts, verpleegkundige en de patiënt,’ ervaart palliatief consulent Steintje Brands die zich binnen OLVG actief bezighoudt met samen beslissen.

In de zorg wordt iedereen meegenomen in de beweging naar passende zorg, zoals afgesproken in het Integraal Zorgakkoord (IZA). Dat geldt ook voor ziekenhuizen, waar je als verpleegkundige een sleutelrol kunt spelen in het proces van ‘samen beslissen’.

Samen beslissen

De beweging naar passende zorg betekent een cultuuromslag, voor zowel patiënt als zorgverlener. Waar vroeger de beslissing van de arts boven alles stond, gaat het nu om ‘samen beslissen.’

De arts beslist samen met de patiënt – op basis van gelijkwaardigheid – welke medische behandeling het beste is. Idealiter in een multidisciplinaire setting van de zorgverleners om de patiënt heen. De verpleegkundige, die het meest in contact staat met de patiënt, kan hierin een sleutelrol spelen.

Patiëntgerichte zorg

Zo ook in OLVG waar Steintje Brands verpleegkundig consulent palliatieve zorg is. Tijdens haar 16-jarige loopbaan in het ziekenhuis hoorde zij het begrip passende zorg altijd wel ergens.

‘Ik versta er patiëntgerichte zorg onder; een ontwikkeling van geprotocolleerde zorg naar de beste zorg vanuit de patiënt bekeken. In de palliatieve zorg is dat al vanzelfsprekend. Daar gaat het er altijd al om wat bij de patiënt past en wat hij wil, goede zorg dus die je voor iedere patiënt zou willen.’

Grote rol verpleegkundigen

Samen beslissen vindt plaats in de spreekkamer tussen arts of verpleegkundig specialist en patiënt. ‘Op de verpleegafdelingen kunnen verpleegkundigen in samen beslissen ook een grote rol spelen,’ zegt Brands, ‘omdat ze 24/7 zorgen en op de hoogte zijn van de wensen van de patiënt.

De casussen worden op die manier vanuit verschillende invalshoeken in het mdo gebracht. Ook buiten het mdo heb je op de verpleegafdelingen meerdere momenten, bijvoorbeeld tijdens de artsenvisites, waarop je je als verpleegkundige kunt uitspreken over de wensen van de patiënt.’

Spanning met de arts

Deze rol kan volgens Brands af en toe wel tot spanning met vooral de arts leiden die ook zijn rol speelt in samen beslissen. ‘Je ziet dat een arts de medische beslissing neemt om bijvoorbeeld antibiotica toe te dienen omdat hij denkt dat de patiënt de bocht nog kan maken, terwijl de verpleegkundige ziet dat de patiënt alleen maar achteruitgaat.

Dan moet je met elkaar bespreken waar de beslissing voor antibiotica vandaan komt, wat de patiënt wil en wat de verpleegkundige ziet. Ik probeer mijn collega’s te stimuleren zich daarover uit te spreken. Langzaamaan gaat dat ook beter, hoewel dat verschilt per afdeling.’

Eerst laten bezinken

En verder: ‘Kijk voordat je met iemand het gesprek ingaat, hoe de patiënt er emotioneel in zit op dat moment. Is hij überhaupt in staat om informatie te verwerken en een keuze te maken?

Een slecht nieuws gesprek moet je eerst laten bezinken voordat je kunt praten over hoe het verder moet. Ook raad ik collega’s aan zich bewust te zijn van de eigen ideeën, normen en waarden die invloed kunnen hebben op een patiënt. En bovenal: neem de mening van de patiënt heel serieus en benoem dat ook zodat de patiënt zich gehoord voelt.’

Passende zorg raakt in deze vorm de kern van je vak, vindt Brands. ‘Daar doen we het toch om. Voldoen aan de wens van de patiënt en wat bij hem past, geeft je een tevredener gevoel.’

Dit is een ingekorte versie, lees het volledige artikel hier!